Edukira joan

Lorscheko abadia

Koordenatuak: 49°39′14″N 8°34′08″E / 49.6539°N 8.5689°E / 49.6539; 8.5689
Wikipedia, Entziklopedia askea
Lorscheko abadia
Reichsabtei Lorsch
 UNESCOren gizateriaren ondarea
Kokapena
Estatu burujabe Alemania
Alemaniako estatua Hessen
Gobernu-eskualdeDarmstadt
Rural district of HesseLandkreis Bergstraße
HerriLorsch
Koordenatuak49°39′14″N 8°34′08″E / 49.6539°N 8.5689°E / 49.6539; 8.5689
Map
Historia eta erabilera
UNESCOko Mundu Ondare Gunearen artxiboaren zuzenketa 2011
Erlijioakatolizismoa
Suntsipena1232 (egutegi gregorianoa)
Arkitektura
EstiloaKarolingiar arkitektura
Azalera3,11 ha
Gizateriaren ondarea
Irizpidea(iii) eta (iv)
Erreferentzia515-001, 515 eta 515bis
Eskualdea[I]Europa eta Ipar Amerika
Izen-ematea1991 (XV. bilkura)
Webgune ofiziala
  1. UNESCOk egindako sailkapenaren arabera

Lorscheko abadia eta monasterioa (alemanez: Reichsabtei Lorsch, latinez: Laureshamense Monasterium) Alemaniako Hessen estatuko Darmstadt hiritik gertu dagoen Lorsch herriko abadia famatua da, UNESCOk 1991ean Gizateriaren Ondare izendaturikoa. Karolingiar Inperioko monasteriorik ezagunena izan zen. Gaur egun hondarrak baino ez daude, horien artean ondoen gorde dena sarrerako eraikina da, karolingiar arkitekturaren erakusgarri nagusietakoa.

Cancor noble frankoak eta bere ama Williswindak jaso zuten 764ean eliza partikular izateko eta Laurissa izena eman zioten. Hasieran San Petriren omenez sagaratu bazuten ere, Cancorren iloba Chrodegangek Paulo I.a Aita Santuari San Nazarioren erlikiak eskatu zizkion eta 765ean lurperatu zuten Lorschen, eta elizaren ondoko abadiak San Nazarioren izena hartu zuen. Chrodegang Metzeko apezpikua zenez bere anaia Gundeland jarri zuen abadiaren agintari, berarekin 14 monje beneditar zituelarik.

774ean Mainzeko apezpikuak Karlomagno beraren aurrean sagaratu zituen eliza, abadia eta monasterioa "San Petri, San Paulo eta San Nazarioren omenez". San Nazariok mirariak egin zituela zabaldu zen eta erromes ugari hasi zen Europa osotik etortzen, eta bederatzi mendetan zehar Lorscheko liburutegia Alemaniako kultura zentru nagusietakoa bihurtuz joan zen. Aita Santuek gainera eskubide ugari eta lurjabetza handiak eman zizkioten abadiari Alpeetatik Ipar Itsasoraino. Abadia Reichsabtei izendatzera iritsi zen (enperadoreak bakarrik agintzen zuen bertan eta bi enperadore karolingiar bertan lurperaturik daude.

Lorscheko abadia, 1655 urtean

Bi eskuizkribu izan ziren sona handia eman ziotenak; alde batetik Codex Laureshamensis ("Lorchesko eskuizkribua", 1170), zeinak Alemaniaren Erdi Aroko historia azaltzen duen, eta bestetik Codex Aureus ("urrezko eskuizkribua", 778-820), lau ebangelioak eta San Jeronimoren bi eskutitz dituena.

Halako boterea izanik, erlijioaren barneko eta inguruko nobleen arteko liskarretan parte hartzen hasi zen eta XIII mendean Gregorio IX.a Aita Santuak azken abadea kargutik kendu eta Maguntziako elizbarrutian sartu zuen abadia. 1556an Lorscheko liburutegiko liburuak Heidelbergera eraman zituen Otto Heinrich Printze-Hautesleak eta Lorscheko abadiaren ordena disolbatua izan zen. 1563an azkenengo abadeak kanporatuak izan ziren.

1621ean, Hogeita Hamar Urteko Gerran, Lorscheko abadia erasotua izan zen eta eraikin gehienak suntsitu ziren.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]